بيش از يک سده از زماني که عکاسان سعي داشتند خود را به هنر جدي نزديک کنند ميگذرد. از اواخر سدهي نوزدهم پيکترياليستها تمهيداتي اتخاذ کردند تا کارهاشان منزلتي همپايهي نقاشي يابد (تصوير 1). آنها از وضوح عکس کاستند، سطح عکس را دستکاري کرده و شيوههاي چاپ بديل را آزمودند.
به هر حال، با ظهور جنبش مدرنيستي ارزشهاي ساختن و اثر دست هنرمند کنار رفت و، امروز، در عصر ديجيتال، که عکاسي به امري همگاني بدل شده و هر کسي ميتواند با ابزاري کوچک و فشردن تنها يک دگمه بهدور از محدوديتهاي فني کمابيش در هر جايي عکاسي کند، امر ساختن و ماديت تصوير در دنياي هنرهاي عکسمبنا ارزشي تازه يافته است.
اينک ماديت عکس نه صرفاً راهي براي يافتن منزلت هنري که ميتواند تمهيدي براي خلاقيت و بيان هنري باشد. اگر چه فناوري ديجيتال تأثيرات قابل توجهي بر دنياي عکاسي داشته و به فراگيري شکلهاي عامهپسند عکاسي انجاميده است (جريانهايي که ميتوان آنها را در پايگاهها و شبکههاي اجتماعي مشاهده کرد)، با اين حال برخي هنرمندان حوزهي تصوير با همراهي با فناوريهاي ديجيتال و از بين بردن شکاف ميان کاربرد ابزارهاي همگاني عامهپسند و توليد هنر جدي، ظرفيتهاي خلاقيت و بيان هنري را کاويدهاند.
دَن برْکهُلْدر [1] (متولّد 1950) از نخستين عکاسان فاينآرت است که به فناوري ديجيتال روي آورده و تلفن هوشمند را در حکم گزينهاي جدي براي توليد هنر به کار برده است (تصوير 2). او در سال 1992، دوراني که پيوند چنداني ميان هنرمندان و فناوري ديجيتال وجود نداشت، «نگاتيوهاي ديجيتالي» تهيه و آنها را در تاريکخانه به عکس پلاتين، نوعي فناوري قرن نوزدهمي براي چاپ عکس، تبديل کرد. برْکهُلْدر با تکيه بر ابزارهايي که امروز در دست بسياري ميتوان ديد، از جمله تلفن همراه و دوربينهاي کوچک، کارهاي خلاقانهاي را شکل داده که بيشتر يادآور آثار پيکترياليستي سدهي نوزدهمي هستند تا عکسهاي به اشتراک گذاشته شده در شبکههاي اجتماعي.
او بهسبک نقّاشان پلَن آر [2] (فضاي باز)، اثر خود را «در محل» و با انواع برنامههاي ديجيتال پردازش کرده و از طريق فرآيندهاي چاپ نامتعارفي مثل چاپ پلاتين/پالاديم و کاربرد کاغذهاي پوستي و ورق طلاي 24 عيار، به تصاوير ديجيتال خود ماديت پيکترياليستي ميبخشد. برْکهُلْدر با تجربهگريهايش موفق به ابداع فرآيندهاي چاپ رنگ روي پلاتين [3] در سال 2001 (تصوير 3) و چاپ پلاتين روي ورقهي طلا [4] در سال 2007 (تصوير 4) شده است.
آثار نوآورانهي او از مناظر طبيعي با کيفيات فرمگرايانه و وزن عاطفيشان ارجاعي هستند به آثار نقاشان پلَن آر، مشخصاً کارهاي نقاشان مکتب هادسن ريوِر (تصوير 8) در اواسط سدهي نوزدهم، و عکاسان پيکترياليست اواخر سدهي نوزدهم و اوايل سدهي بيستم، و بازتابي از نگرش او: «دغدغهي من در عکسهايم بيشتر صداقت عاطفي است تا صداقت اينهماني. کار من اين است که به زيبايي و جذّابيت بصري واکنش نشان دهم و عکسي تهيه کنم که احساساتم دربارهي سوژه را به بيننده منتقل کند.» [5] برْکهُلْدر همچنين در نقش معلم با برگزاري کارگاهها و آموزش شيوههاي کاري خود، به اشاعهي اين فلسفهي زيباييشناختي و پيوند ميان دو حوزهي ظاهراً ناهمگون عکاسي ديجيتال و فرآيندهاي قديمي عکاسي کمک کرده است.
برْکهُلْدر تکنيک رنگ روي پلاتين را نخستين بار در سال 2001 به کار برد. او نخست عکس رنگي را با استفاده از جوهر رنگي آرشيوي روي کاغذ پنبهاي چاپ ميکند. اين عکس سپس به تاريکخانه رفته، با مادهي حساس پلاتين/پالاديم آغشته شده و زير نور فرابنفش با نگاتيو ديجيتالي نوردهي ميشود. مايههاي پلاتين عکس را کامل کرده و نتيجهي کار، نوعي عکس پلاتين با لايهي رنگي رقيق است. تلفيق اين دو مادهي متمايز، پالت رنگي منحصربهفردي به دست ميدهد.
برْکهُلْدر اين تکنيک را نخستين بار در سال 2007 به کار برد. سطح پوستي نخست بهصورت دستي با پلاتين/پالاديم آغشته شده و سپس نگاتيو ديجيتال زير نور فرابنفش نوردهي شده و ظاهر ميشود. ورق طلا به پشت عکس نهايي اضافه شده و جلادهي ميشود تا سطحي نيمهشفاف پيدا کند.
مناظر پيرامون خانهي برْکهُلْدر در پَلنويل نيويورک منبع الهام نقاشان مکتب نقاشي هادسن ريوِر، از جمله تامس کل، بود. عکسهاي او از نواحي پيرامون رودخانهي هادسن، بزرگداشت اين نقاشان و بازتابي هستند از رابطهي رمانتيکشان با طبيعت.
پانويسها:
منبع :سايت عکاسي
[1] Dan Burkholder
[2] plein air، نقاشي در محل بهجاي استوديو. اين سبک نقاشي در سدهي نوزدهم ميان مکاتب نقاشي رمانتيک، از جمله مکتب هادسن ريوِر، و امپرسيونيستها اهميت يافت.
[3] pigment over platinum print
[4] platinum over gold leaf print
[5] Robert Hirsch, Transformational Imagemaking: Handmade Photography Since 1960 (New York and London: Focal Press, 2014), 165.[6] Thomas Cole (1801 – 1848)
درباره این سایت